ATATÜRK VE EKONOMİ, ATATÜRK VE FABRİKALAR, ÇOK PARTİLİ HAYAT VE SONRASI, İSMET İNÖNÜ VE ADNAN MENDERES

1945 yılından itibaren kimi ülkeler ikinci dünya savaşı sonucu zayıf düştü. Savaşa katılmış olup o zaman zayıf düşen ülkeler bugün bilim ve teknolojide en üstün başarıyı gösteren ülkeler olmuştur.
Biz ülke olarak savaştan uzak durarak tarafsızlığımızı korumuş olsak da bugün geldiğimiz nokta ekonomik iflastır.
Ülkemizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk cumhuriyetin kuruluşundan itibaren devletler arası diyaloğa önem vermiştir. Komşu ülkelerle antlaşmalar imzalamıştır.  Ne ekonomik ne de diplomasi olarak asla bir başka ülkenin boyunduruğu altına girmemiştir. Üretime verdiği önemle çeşitli fabrikalar kurmuş, milletini tarım ve hayvancılığa yöneltmiştir. Savaştan yeni çıkmış bir milletin yükselişi hızlı bir şekilde gerçekleşmiştir. 

Kurduğu fabrikalar;

  • Ankara Fişek Fabrikası (1924)
  • Gölcük Tersanesi (1924)
  • Şakir Zümre Fabrikası (1925)
  • Eskişehir Hava Tamirhanesi (1925)
  • Alpullu Şeker Fabrikası (1926)
  • Uşak Şeker Fabrikası (1926)
  • Kırıkkale Mühimmat Fabrikası (1926)
  • Bünyan Dokuma Fabrikası (1927)
  • Eskişehir Kiremit Fabrikası (1927)
  • Kırıkkale Elektrik Santrali ve Çelik Fabrikası (1928)
  • Ankara Çimento Fabrikası (1928)
  • Ankara Havagazı Fabrikası (1929)
  • İstanbul Otomobil Montaj Fabrikası (1929)
  • Kayaş Kapsül Fabrikası (1930)
  • Nuri Killigil Tabanca, Havan ve Mühimmat Fabrikası (1930)
  • Kırıkkale Elektrik Santrali ve Çelik Fabrikası (1931 – Genişletildi)
  • Eskişehir Şeker Fabrikası (1934)
  • Turhal Şeker Fabrikaları (1934)
  • Konya Ereğli Bez Fabrikası(1934)
  • Bakırköy Bez Fabrikası (1934)
  • Bursa Süt Fabrikası (1934)
  • İzmit Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası (1934 Temel atma)
  • Zonguldak Antrasit Fabrikası (1934 Temel Atma)
  • Zonguldak Kömür Yıkama Fabrikası (1934)
  • Keçiborlu Kükürt Fabrikası (1934)
  • Isparta Gülyağı Fabrikası (1934)
  • Ankara, Konya, Eskişehir ve Sivas Buğday Filoları (1934)
  • Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası (1935 – Tamamlandı)
  • Kayseri Bez Fabrikası (1934 Temel atma)
  • Nazilli Basma Fabrikası (1935 – Temel atma)
Cumhuriyetimizin Kurucusu Büyük Önder Atatürk'ün Kurduğu Fabrikalar - Onedio
  • Bursa Merinos Fabrikası (1935 Temel Atma – 9 Ekim 1937 açılış)
  • Gemlik Suni İpek Fabrikası (1935 Temel Atma)
  • Keçiborlu Kükürt Fabrikası (1935)
  • Ankara Çubuk Barajı (1936)
  • Zonguldak Taş Kömür Fabrikası (1935)
  • Barut, Tüfek ve Top Fabrikası (1936)
  • Nuri Demirağ Uçak Fabrikası (1936- İlk Türk Uçağı NUD-36 üretildi)
  • Malatya Sigara Fabrikası (1936)
  • Bitlis Sigara Fabrikası (1936)
  • Malatya Bez Fabrikası (1937 temel atma – Bu fabrika hariç bütün bez ve dokuma fabrikaları Atatürk’ün sağlığında açılmıştır.)
  • İzmit Kağıt ve Karton Fabrikası (1934 – Temel Atma)
  • Karabük Demir Çelik Fabrikası (1937 – Temel Atma)
  • Divriği Demir Ocakları (1938)
  • İzmir Klor Fabrikası (1938 – Temel Atma)
  • Sivas Çimento Fabrikası (1938 – Temel Atma)

Atatürk'e göre her fabrika bir kaleydi...

Fakat 1938'de başkomutanımızın ölümünden sonra başa geçen İsmet İnönü batı ülkelerine ekonomik ve siyasal bazı imtiyazlar göstermiş antlaşmalar yapmıştır. 1945 yılı ikinci dünya savaşı sonrası dış ülkelerden borçlanma antlaşması yapmış ve de çok partili demokrasiye geçmesiyle yeni gelen hükümet borçlanma yoluna gitmiş türlü türlü yardımlar almıştır. O zamanlar hükümetin dışarıdan aldığı borç paralar ile yatırımlar yapılmış şehirleşme hızlı bir gelişim göstermiştir. Fakat alınan bu krediler ile ülkenin kaderi bir başka ülkelere bırakılmıştır. Üstelik Sovyet Rusya'nın gelişimi kimi ülkelere tehdit olmuş; bu ülkeler ise toplanarak kendi aralarında Sovyet Rusya'nın herhangi bir ülkeye tehdit olması durumunda beraber hareket edileceğine dair anlaşmış ve NATO'nun kurulmasına vesile olmuşlardır.
Türkiye'de menderes hükümeti bu örgütün içinde yer alabilmek için Türk askerlerini yurtdışına savaşa göndermiştir.
Bu şekilde NATO içinde yer alabilmiştir.
1959-1960 Sovyet Rusya'ya yakınlaşması onunla ikili ilişkiler kurmasıyla 1960 darbesi olmuş ve başbakanlık koltuğundan indirilip ekonomi bakanı ve 1 arkadaşı ile idam edilmiştir. O zamanın Cumhurbaşkanı Celal Bayar ise idam cezası onanmış fakat yaşı gereği iptal edilmiştir.

yazının devamı yakında...

VOLKAN BÜYÜKKASİM

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir